Одговори на прашањата од Вежбанката по македонски јазик за 8 одделение

Овде можете да најдете одговори на прашањата од Вежбанката по македонски јазик за 8 одделение.

1.1

1. 19 век
2. прва половина на 19 век
3. Ј. Крчовски и К. Пејчиновиќ
4. за да ги доближат до народните маси
5. црковен
6. Ј. Крчовски-северноисточни и К. Пејчиновиќ -тетовски
7. грчко
8. втора половина на 19 век
9. 2
10. оформување на литературен јазик врз основа на: западномакедонските говори и поширока дијалектна основа
11. Миладиновци, Прличев, Жинзифов
12. струшки, охридски (западномакедонски)
13. Ѓ. Пулевски
14. културна преродба
15. втора половина на 19 век
16. отварање училишта, собирање народни умотворби, ширење на народниот јазик во сите сфери на живеење, создавање уметничка литература.
17. Џинот
18. македонскиот јазик да биде на ниво на поразвиените словенски јазици.
19. Крстозбор: хоризонтално 2-Таблица перваја, 5-Кирил Пејчиновиќ, 6-Јоаким Крчовски, 7-Слово исказание заради умирание, 8- Григор Прличев; вертикално: 1- Утешение грешним, 3-Јордан Хаџи Константинов, 4-Константин Миладинов

Тема 2. Фонетика

1. Нагласувањето на одреден слог во зборот
2. акцент/динамичен/ определено/ 3 слог/ Двосложните/ на единствениот слог/ се зголемува/ поместува
3. трикатница, сончоглед, русокос, лекомислен, земјоделец , знаменосец, коловозник, чекајќи, десетмина, југозапад, милосрдник, насамо
4. сврзници, партикули, предлози, кратки зам форми,
5. Маја стана, се облече, ја зеде чантата, стави во неа неколку моливи, ја отвори вратата и излезе од дома
6. подведувањето на два или повеќе збора под заеднички акцент
7. најчесто на 3 слог
8. а) Внимавај да не се успиеш под дрвото.     б) На ова невреме не се излегува надвор.     в) Ивана не дојде на договореното место.   г) Сестра ми ја донесе мачката дома.       д) Викнав многу пати по вас, но вие не ме слушнавте.

9. а) Откако си замина од дома многу ми недостасува.  б) Ние не сме им ги дале тие работи на децата.         в) Тој не ја зеде книгата од масата.       г) Таа влезе кај нив и ја кажа сета вистина.        д) Нора отиде без неа бидејќи веќе не можеше да ја чека.         ѓ) Странските туристи што дојдоа кај нас го посетија Мечкин Камен.          е) Моето училиште се наоѓа во општината Гази Баба.                  ж) Најуспешните акции за собирање стара хартија се реализираа во скопските општини Кисела Вода и Гази Баба.          з) Тие растенија можат да се најдат по течението на Сува Река.        ѕ) Жителите од Голо Брдо имаа голем проблем со пролетните дождови.

10. Вчера мајка ми правеше торта. Ја испрати сестра ми во продавница да купи суво грозје, а таа по грешка купила црни сливи. Тој ден, и покрај тоа што одамна не сум бил во маалската продавница морав да одам и да ја поправам нејзината грешка. Го зедов грозјето и нога пред нога тргнав по тесната патека кон дуќанот.

3. Морфологија
4. менливи зборови кои означуваат дејство, состојба
5. вид, лице, време, начин, број….
6. Сегашно: купам, згрешам, купам; Минато: отидов, предложи, бев, Не знаев, помислив, влезе, побара, стоеше, велеше;Идно: ќе одам, ќе поттикне, одам
7. а) имаме, б) чекав, в) купи / изедовте,
8.  

7. лични глаг форми
8. оние што немаат лице туку род

9. а) Кучето на Томе многу лае кога надвор грми.                      б) Денес многу студи и ние не можеме да одиме на лизгалиште.                      в) Од далеку се гледаше колку сека иако не се слушаа грмотевици.                      г) Цел ден силно врне иако веќе одамна е лето.                       д) Уште малку ќе се раздени, а ние сеуште не можеме од возбуда да заспиеме.              ѓ) Многу ми се спие бидејќи сношти долго време не можев да заспијам.          е) Ме исплаши силниот звук кој се слушна во кујната.

10. глаг именка, придавка, прилог, л-форма
11. лични: Тргнав, видов, излезе, праша, е, реков, продолжив, мислев, имам, не грижат, натера, заборавам, надминам, најдам, текна, сте кажувале, сте оставале, вратив, зедов, отклучив, влегов, запалив, зедов                 нелични: одејќи , јавено, одење, мислејќи, читајќи                            безлични: Грми, почна да се стемнува, студи, не светеше,

12. зборува-л/-ла/-ло; -ле
13. несвршени и свршени
14. –л, -ла, -ло, -ле
15. глаголски прилог
16. несвршени
17. –јќи
18. плетел-плетејќи/ живеела-живеејќи/ одело-одејќи/ работеле-работејќи
19. а) Излегувајќи од дома рече дека нема да дојде за ручек.                     б) Орелот гледајќи луто наоколу ја разгледуваше љубопитната група посетители.        в) Стапнувајќи на дрвото сигурно ја повредил ногата.                    г) Се потсетуваше на детството гледајќи во него.                  д) Читајќи го писмото од сестра му солзи му навираа во очите.                  ѓ) Плетејќи чорапи, баба ми ми раскажуваше приказни.

20. Една мечка беше им се настрвила на мравките да ги јаде и за ништо живо не ги оставала да излезат на бело видело за да си збираат храна. Гледајќи ја опасноста, мравките се собрале на советување.

 –Седејќи нема ништо да направиме, –рекла најстарата мравка. –Туку да ископаме една дупка голема , а одозгора да ставиме гранчиња и колку два прста земја за да не се познава. Ќе застанеме тука неколку мравки за да подлажеме мечката. Таа, идејќи по нас, ќе падне во дупката. Така правејќи ќе се куртулиме од неа.

 И навистина така сторија. Мечката, барајќи секаде мравки, одвај таму беше ги видела и трчајќи отишла да ги јаде. Стапнувајќи на тоа место паднала во дупката и не можела да излезе. Ја закачиле мравките од секаде и ја умртвиле, та ја изеле како леб и сол.

21. глаголско дејство
22. Свршени и несвршени
23. –ње/-ние
24. читање/ влегување/работење/ воспитание/ решение/ гледање
25. решение, потпрашувања, прашања, мислење, уверение, одење, враќање
26. а) Не молејќи го добив велосипедот од брат ми.                  б) Плачејќи отидов на станицата да го испратам братучед ми.                     в) Баба ми не сака многу-многу преправајќи да го јадам ручекот.                   г) Ивана не мислејќи го зеде малото маче од дворот на училиштето.                д) Одев по улицата и молчејќи го зедов топчето кое се најде пред мене.               а) Елена се плаши да летање со авион. б) Цел час се спремаме за одење на излет.               в) Уживам во читање авантурстички романи. г) Секое лето одиме на берење шумски јагоди. д) Сакам трчање по кејот на Вардар.

28. –н, -на, -но, -ни/ -т, -та, -то, -ти
29. сакан,-на, -но, -ни / искорна-т,-та,-то, -ти/ саден, паднат
30. а) сакано, б) искорната, в) излажани, г) разочаран, д) измислена, ѓ) променет, е) исплашен, ж) учено, з) искорнато, ѕ) Поканети
31. а) Тој сакан човек не знаеше што значи да не си сакан во средината.                  б) Таа задача не беше тешка бидејќи ги применуваше изучените формули.               в) Знамето беше развиорено на јарболот во училишниот двор.                    г) Таа беше задоволна од напишаните одговори.                 д) Тие постојано раскажуваа измислени приказни.

1. Прости/сложени
2. Составени од еден збор
3. Ќе, би, помошен глагол и глагол во лична форма
4. сегашно време, минато определено (не) свршено време, заповеден начин, нелични глаголски форми

Сегашно време

5.означува дејство што се совпаѓа со времето на зборувањето.

6. несвршени
7. еднина: 1л.-м/ 2л. –ш/3л. –нема наставка/ множина: 1л.-ме/ 2л. –те/3л. –ат
8. гледам-ш, гледа/гледаме, -те, -ат
9. сум, си, е/ сме, сте, се
10. а) имаме, б) чекам, в) купи, г) пишувате, внимавате, д) враќаат
11. учам/ плиска, чекори, сонуваат, кажувате, чекориме, смееш, пливам, шета, црташ
12. а) Долго време одам додека да го најдам. б) Чита за тој проблем во едно списание. в) Пишуваат статија за нејзиниот голем успех. г) Игор сликичките ги купи од продавницата зад аголот. д) Сестра ми црта карикатура. ѓ) Одиме на излет и береме полско цвеќе.
13. Имам, се, стигнувам, разбираат , не приговараат, зборувам, слушаат, одговараат, поставувам, отвараат, сум , не бараат , сместам , посетувам
14. одговорот е индивидуален
15. а) минатост, б) идност, в) повторливост, г) севременост , д) готовност

Минато определено несвршено/свршено време

16. Минато-дејство што се вршело пред моментот на зборувањето, определено-засведочено дејство, несвршено- дејството е во одвивање (сеуште трае)
17. трча-в, -ше, -ше/ -вме, -вте, -а
18. бев, беше, беше, бевме, бевте, беа
19. одговорот е индивидуален
20. напишав, видовме, направивте
21. свршени
22. одговорот е индивидуален
23. а) МОС(мин. опр. свршено) , б) МОН (мин. опр. несвршено) , в) МОС, г) МОС/ МОН, д) МОН, ѓ) МОН, е) МОС/МОН, ж) МОС, з) МОС, ѕ) МОН
24. а) услов, б) блага заповед, в) повторливост, г) готовност, д) идност, ѓ) услов
25. МОН: владееше, беше, имаше, можеше, броеја, Доаѓаа, одеа, престојуваа, живееја, подаваа, квичеа, фрлаше, одеше, придружуваше, лежеше, носеше, тркалаше…. МОС: помина, стапнат.

Заповеден начин

26. начин
27. Исказен, можен, заповеден
28. Предадено во вид на заповед
29. Во директен дијалог
30. Директна/индиректна
31. Да/нека + глаг во сегашно
32. 2л. Едн/множ
33. гледај/-јте, број/ -јте, пеј/-јте
34. а) Нека ја днесе торбата во собата на брат му. б) Да седнете овде и да го почекате да дојде. в) Нека гледаат во таблата и нека слушаат што зборувам. г) Да ми помогнеш да ја кренам кутијата. д) Нека читаат внимателно бидејќи сè пишува во упатството.
35. Не повторувај го по мене она што ти го кажувам. / Немој да го повторуваш по мене она што ти го кажувам.
36. -Стани, Облечи се убаво , не кажувај ништо, стани, облечи се и тргни , чекај
37. извадете, земете, почнете, дојдете, седнете, покажете, добијте.
38. а) Оди на тренинг со новите патики . б) Носи ја таа маица секој ден на игралиште.       в) Седи секоја вечер и чекај го да дојде.

3.3 Прилози

1. неменливи зборови
2. Глаголи
3. Придавки
4. Службата (Прилози-означуваат признак на дејството/придавки означуваат признак напредметот )
5. времето на вршење на дејството, местото на вршење на дејството, начинот на вршење на дејството, количеството на вршење на дејството.
6. време-кога? (веднаш, вчера, денес) , место-каде? (ваму, надвор, некаде) , начин-како? (вака, брзо, поинаку) , количество и степен-колку? (двојно, малку, толку)
7. а) бавно (начин) , б) Вчера (време) ,в) упорно(начин) , г) многу (количество и степен) , д) Долго (количество и степен) , ѓ) Силно (начин) , е) збунето (начин) , ж) трпеливо (начин) , з) Еднаш (време) , ѕ) надвор (место)
8. прилози за време: еднаш, секогаш; прилози за место: угоре; прилози за начин: тивко, бесно, мошне лошо; прилози за количество и степен: долго

10. а) вчера (време) , малку (количество и степен) , б) тивко (начин) ,в) Весело(начин) , г) постојано/ разиграно(начин) , д) добро(начин) .

3.4

1. Неменливи зборови со кои се искажуваат различни односи меѓу зборовите.
2. со полнозначните
3. Во реченица
4. Прости/ сложени
5. прости: во, на, до, со…/сложени: заради, покрај, отаде, помеѓу.
6. а) на, б) над, в) на, г) во /зад , д) на
7. одговорот е индивидуален
8. а) до, б) на/од, в) спроти/по, г) крај, д) за/без, ѓ) во, е) меѓу, ж) кон, з) за
9. а) накај, б) откај, в) заради, г) меѓу, д) поради, ѓ) одовде, е) наспроти, ж) покрај, з) поради.

3.5

1. Зборови со кои се поврзуваат зборови во реченицата и реченици
2. неменливи зборови
3. прости и сложени
4. одговорот е индивидуален
5. а) и, б) па, в) а, г) но, д) како, ѓ) или, е) ако, ж) дека, з) што, ѕ) Штом
6. 6. а) меѓутоа, б) затоа што, в) за да, г) така што д) пред да, ѓ) додека, е) отколку , ж) Улицата иако, з) Откога , ѕ) И да

Тема 4: Синтакса

4.1

1. предмет
2. прирокот
3. а) куќичка за птици, б) писмо, в) Илија, г) во него, д) најубава пита, ѓ) црвени чевли.  е) голем камен, ж) Калина. з) разнобојни цвеќиња, ѕ) приказни.

4. дворот, на кокошките, јајца, пита, јагоди, слатко, за гости, на баба ми и дедо ми, јагоди, животните, книги, игри.
5. одговорот е индивидуален
6. директен, индиректен и предлошки
7. кого?/што?; кому?; предлог (со, во…) кого?/што?
8. а) Уште вчера ја напишав домашната работа. / б) Откај соседите се слушаше гласно смеење. / в) Ќе отидам кај него и ќе го земам учебникот по историја . / г) Ја прашав Ангела дали ќе дојде со нас. / д) Ја прочитав книгата што ми ја подарија другарките.       ѓ) Ива ја направила тортата додека јас зборував со тебе. / е) Ја зедов чантата од ходникот и излегов веднаш. / ж) Брат ми ја скрши вазната што стоеше на масата.           з) Тие ѝ купија убава шарена марама за нејзиното пензионирање. / ѕ) Го видов Иван шеташе сам покрај езерото.

9. а) Сашо им повика такси на гостите. / б) Тој му кажа на Томе дека заедно ќе одат на риболов. / в) Сашка ѝ се јави на Ева и ја извести за состанокот. / г) Јас му реков на брат ми да не оди таму, но тој не ме послуша. / д) Мама ѝ купи црвени чевли на Ива.           ѓ) Тој силно му викна на кучето кое постојано лаеше. / е) Им упатив остар поглед на учениците./ ж) Баба ми ѝ однесе неколку садници на тетка Маре. /з) Тие ѝ купиле марама на тетка ми за нејзиното пензионирање. / ѕ) Го видов Иван кога му ги даваше парите на Илија.

10. а) Цела вечер разговараа за старите проблеми. / б) Чекам за влез веќе цел час. / в) Сашка ѝ се јави на Ева и ја извести за состанокот. / г) Тој веруваше во своите соиграчи. / д) Таа ги стави јаболките во сламената кошница. / ѓ) Уште се сеќавам на приказната што ми ја раскажа вчера. / е) Тој почна да раскажува за незгодата. / ж) Томе отиде на пазар со дедо му. /з) Сестра ми си играше со моите тетратки.     ѕ) Тие не знаат за нашиот договор.

11. еден арслан./ со јажина / едного од нив / синџири. / за некој даб / една дупка/ глушец./ мака/ јажето…
12. директен и индиректен
13. кратки форми на личните заменки и повратната заменка
14.  

15. а) го, б) ја, в) ѝ, г) го, д) ги, ѓ) го, е) ја /ги, ж) го, з) ве, ѕ) ги
16. а) ти, б) му, в) ѝ, г) Му, д) им , ѓ) им, е) им, ж) Му , з) му , ѕ) ви

4.2

1. Самостоен второстепен реченичен член.
2. покрај секој реченичен член освен прирокот
3. Второ име на предметот или лицето што се именува со реченичниот член.
4. имаат еднаква вредност
5. запирка
6. Мојата татковина, Македонија, се наоѓа во Југоисточна Европа. Главниот град на Македонија, Скопје, е најголемиот град кој претставува административен, политички, стопански, културен, образовен и научен центар. Низ вековите градот бил именуван со различни имиња, но неговото античко име е Скупи. Овој град живеел со различни искуженија од кои секогаш излегувал како победник. По преживеаниот земјотрес во 1963 година, Скопје, градот на солидарноста, бил изграден со помош на 87-те нации во светот. Оттогаш Скопје живее во духот на обединетоста и желбата да подаде рака на оние на кои им е најпотребна.
7. а) Ивана, мојата најдобра другарка, ги чува сите мои тајни. / б) Игор, братот на Маре, тренира карате десет години. / в) Во Гевгелија, најужниот град во Македонија, растат убави сочни смокви. / г) Во Токио, најнаселениот град во светот, живеат повеќе од 33 милиони жители. / д) Маја, најдобрата ученичка во нашето одделение, секогаш е подготвена да ни помогне во учењето.
8. а) Утре со моите родители заминуваме во Париз, градот на светлината.-прилошка определба / б) Вардар, најголемата река во Македонија, извира кај с. Вруток.-подмет/   в) Вчера пред театарот ја сретнав Ирена, тетка ѝ на Софија, која купуваше билети за вечерашната претстава. –предмет/ г) Татко ми, Илија, ќе се врати од пат во понеделник.-подмет / д) Вчера со моите пријатели го искачивме Голем Кораб, највисокиот врв во Македонија. -предмет

4.3

1. Реченицата составена од две или повеќе прости реченици.
2. одговорот е индивидуален
3. в) , г) , д) , з) .
4. зависен и независен
5. Зависносложени и независносложени
6. главна и зависна
7. независната реченица од која зависи некоја друга реченица
8. инверзија

4.4

1. Глаголски дејства што се вршат едноподруго
2. Составни, спротивни, разделни, исклучни и заклучни
3. Составни реченици
4. И, ни, ниту, па, та, не само што-туку и
5. Времето беше топло и снегот полека почна да се топи. Стреите капеа, а капките светеа на сонцето. Томе стигна до училиштето и чекаше да заѕвони ѕвончето. Се потпре на оградата, ги стави рацете в џеб и стрпливо чекаше. Во главата му прелетуваа разни мисли и не знаеше како да му ја соопшти вистината. Не знаеше дали со тоа што ќе го каже ќе биде отфрлен, па затоа реши вистината да ја остави за подоцна. Само што сакаше да замине се слушна училишното ѕвоно. Тоа одеднаш му ги расипа сите планови. Сега не само што не можеше да замине туку и мораше да се соочи со него. За ова соочување не беше подготвен, ниту знаеше како да го направи тоа.

7. а) Тој не го најде паричникот и не сакаше повеќе да го бара.     б) Таа не гледа ништо е не забележува кој дошол.        в) Само Ирена решаваше и ни за миг не се откажуваше од задачата.          г) Таа стоеше стаписана пред него и не се помрднуваше .            д) Со него не зборувам и не седам во иста клупа.

8. спротивен однос
9. а, но, ама, туку, меѓутоа
10. Иван се смешкаше, но не сакаше да ја извади раката од џебот. Сите се прашувавме што ли крие внатре. Тој и така беше палаво и мистериозно дете, кое нè забавуваше со своите досетки. Почнавме да се погледнуваме меѓусебно меѓутоа никој немаше храброст прв да проговори и да ѝ стави крај на оваа неизвесност. Го погледнав Тони и, конечно, се решив да почнам, ама Иван не ми дозволи да прозборувам. Полека ја извади раката од џебот. Во неговата стисната дланка нешто мрдаше, а тој задоволно се смешкаше.
11.  
12. разделни
13. или (ли) / или-или, де-де, ем-ем, ја-ја
14. Баба ми седеше во градината и чекаше да дојде баба Велика. Тие секое утро пиеја кафе кај нас или во градината на сосетката. Си раскажуваа за старите денови кога биле млади и постојано ги споредуваа деновите некогаш и сега. Ние седевме покрај нив или одевме под дрвото и се смеевме на нивните приказни. Ни беше смешно тоа што го кажуваа и се шегувавме на нивните доживувања.
15. одговорот е индивидуален
16. составна, спротивна, спротивна, спротивна , составна, спротивна, разделна, спротивна, составна, разделна
17. исклучни реченици : Само, само што, единствено, единствено што / заклучни реченици: Значи, веројатно, сигурно
18.  

5.  
6. Зборовниот состав на еден јазик
7. домашни и странски зборови
8. со историски развиток на јазикот
9. контакти, нови изуми, општествен развој
10. црковнословенизми, турцизми, интернационализми
11. црковнословенизми: успокои, насилие, утешение, возвиши, воскресение, злодејание,        Турцизми: боза, симид, сарма, шербет, гурабии, баклава, ќебап, алва             Интернационализми: театар, терор, актуелен, варијација, астрологија, квалитет, функција, ентериер, , варијација

7. 12 век
8. 19 век
9. Ј. Крчовски и К. Пејчиновиќ
10. а) насилие, б) неграмотен, в) недоуменија, г) сознание, д) утешение, ѓ) воскресенија. е) вестители/ беседеа/ части
11. зборови кои ги користат ограничен број луѓе од определена територија на еден јазик.
12. шчо, хубаво, дробнаго, хиљада, п’ти, зошчо, нејќу, баца, тук…….
13. одговорот е индивидуален
14. Неологизмите
15. а) видеото, б) мотел, в) Компјутерот /пролонгирам/ инсталирањето,г) пајак/ паркирала, д) портал, ѓ) џогираме, е) фејбук, ж) лајкови, з) функција, ѕ) џогер
16. одговорот е индивидуален

TEMA 6: Правопис

успеаја/ материјал/ пијам/ содржаен/ змијарник/грејач/ свиок/ триаголник/ стреа

кејови, обичаи, идеи, музеи, змејови, кутии

3. а) Нигерија/Нигериец/Нигеријка                   б) Кенија /Кениец/Кенијка        в) Кореја / Кореец/ Корејка              г) Индија / Инɡиец/ Инɡијка

4. а) мравји, б) рибји, в) песји, г) вражји,д) овчи, ѓ) волчи
5. а) миеја, б) ткаеја, в) знаеја, г) ветрееја
6. в) сторија, е) владејам
7. виљушка, вљубен, детал, детал(љ) ен, неволја, фотелја, плука, лилјак, илјада, луто, клука, кељ, лушпа, беља, крилја, релјеф, зелје, грклан.
8. бељи/ биљбили/ детали/ милји
9. кафе-каве заземе-завземе влегува-флегува

            буф-був                      ефтин-евтин              пердуф-пердув

            филџан-вилџан         греф-грев                               стравотен-страотен

            влегува-флегува        кожув-кожуф                        внучка-фнучка

10. Планиње/ прстење/корења/ камења
11. ремења пустина         трње   пењави шампињони
12. божиќен-божикен мустаки-мустаќи             ѓеврек-геврек

            шеќер-шекер             носејки-носејќи                    килим-ќилим

            кибрит-ќибрит                      гезве-ѓезве                             кесе-ќесе       

            ѓердан-гердан                        ќерамика-керамика  туѓина-тугина

13. армоника хитно страхопочит хилјада духовит
14. _џумбуш, бозаџилница , нараџба, ѓеврекчија, бурекчилница, мајтапчија

7. ЛИТЕРАТУРА

  7.1

1. Литературен род со кој се изразуваат чувства, настроенија и размисли.
2. субјективност, краткост, изразувачка уметност, стих, строфа, ритам,рима, стилски фигури, лирски субјект
3. стих
4. лирски субјект
5. песна
6. уметничка и народна
7. најмала тематска целина која не може да се разложува
8. За што се зборува во песната?
9. љубовни, социјални, описни, рефлексивни, патриотски…
10. социјална
11. Тутуноберачите: 1. Тешкиот живот на тутуноберачите, 2. Социјална, 3. нашиов тутун – нашава мака нашава coленa пот! … 4) капиталистите, 5) болеста, 6) одењето на работа, процесот на работа, 7) претпоследната, 8) метафора, 9) градација, 10) лисјето златно/ жолтата мака, 11) 3.

СИРАЧЕ: 1) детето сирак, 2) социјална, 3) експлоатација на сиромашно селско момче, 4) 7 години, 5) тага, 6) момчето, 7) нерамноправност, 8) хетерострофична, 9) тежок, 10) компарација, 11) метафора, 12) судбината што го оставила без семејство
12. љубовна песна: сите форми на љубовта (љубовта кон родителите, децата, пријателите, живи и неживи суштества) , доминантни се чувствата и еротски копнеж кон партнерот.љубовта може да биде возвратена, невозвратена, тајна, возвишена

патриотска песна: доминираат патриотските чувства т.е се искажува љубовта кон татковината, кон народот, кон историското минато

пејзажна песна: доминираат описите на природата и појавите во неа. Природата и нејзиниот надворешен опис никогаш не се единствените поетски слики кои доминираат во пејзажната лирика туку секогаш надворешниот опис на природата е испреплетен со чувствата и мислите на лирскиот субјект.

хумористична песна: се исмеваат недостатоците на човекот

социјална песна: изразува чувството на човековата нееднаквост од материјален и социјален аспект. Во неа се претставува тешкиот живот на човекот исполнет со сиромаштија и желбата за подобро утре.

7.2

1. лирска песна со тажни чувства
2. тажни
3. љубовта, младоста…
4. стих
5. лирика
6. 1) татковината, 2) Ропската положба на татковината, 3) надеж за подобро утре, будење, нова светлина, 4) , 5) анафора, 6) Вода, 7) Нема слобода, 8) Нема живот без слобода, 9) персонификација, 10) Човек-време, 11) разочараност, копнеж за слобода…

7.3

1. Пролетна мечта: 1. Строфична,2) љубовна, 3) катренски, 4) индивидуален одговор, 5) индивидуален одговор, 6) Природата (се околу него) ; 7. Компарација, 8) осамени на брегот палми две/ месецот/ брановите се пенат 9) липите цветни , мирислив полноќен трепнеж….

„Пејзаж“-1. Строфична, катренски, 2) Пејзажна, 3) ноќта, палми, море, брег, 4) индивидуален одговор, 5) индивидуален одговор, 6) Морето-брегот, 7) индивидуален одговор 8) компарација, 9) метафора

„Вардар“-1) хетерострофична, 2) реката Вардар, 3) патриотска, 4) 6,7; 5) 3 строфа, 6) , 7) , 8) Македонија, 9) слобода, без ограничувања од никого (ропства, влијанија) ; 10) 5, 7 строфа, 11) персонификација, 12) горкорек, недорек….

2) текот низ времето (неуништливоста) , 3) , 4) Нека да тече тој што си тече како што си тече, важно е да се тече – 5) 3 строфа, 6) , 7) , 8) долговечност; 9) , 10. 2 и 4 строфа.

Имам жена работна: 1) астрофична, 2) мрзеливоста, 3) хумористична, 4) Често куќа метеше,На трети ден, на петти ден….., 5) Набрав колје габрои,Набрав праќе смрекои, 6) втората половина од песната, 7) првата половина од песната, 8) Често куќа метеше,На трети ден, на петти ден….., 9) повторување на исти зборои на почетокот од стиховите.

7.4

1. имаат елементи и од лириката и од епиката
2. емоционалноста, субјективноста и формата (стих)
3. раскажување, фабула, дејство, описи и ликови
4. балада, романса, поема
5. лирско-епска песна која раскажува трагична случка. Во неа се опева трагичен настан или судбина на некој лик.
6. брза, разиграна, весела лирско-епска песна. Во неа се обработуваат настани од секојдневниот живот ставајќи акцент на љубовта.
7. раскажување, фабула, дејство, описи и ликови
8. тага-радост
9. романса
10. балада
11. 1) облог меѓу девојката и славејот, 2) гора, 3) 3 лице, 4) епски, 5) хронолошко, 6) девојката и славејот, 7) пусто пиленце, оно је водно ѓаволче, 8) -Пиленце, мило славерче, една ми рака отсечи…/ -Девојќо, мори, девојќо,9) стих, 10) тажни, 11) молбата на девојката, 12) натпејувањето на девојката (изгубениот облог) , 13) добри (позитивни) /лоши (негативни) , 14) моќта на пилето, 15) балада.

Девојче тенко високо: 1) љубов меѓу двајца млади, 2) во дворот на момчето, 3) момче и девојка, 4) љубовен, 5) момче и девојка, 6) стих, 7) весели, 8) љубовни чувства, 9) обраќањето на девојката, 10) романса.

12. одговорот е индивидуален
13. одговорот е индивидуален

7.5

1. збогатување на експресивноста и создавање поинаква смисла
2. рефрен
3. хипербола
4. обраќање кон лице, предмет, појава кои не мора да бидат присутни
5. апострофа
6. постепено засилување или смалување. Зборовите се подредени така што првиот го дава најнискиот степен, а последниот највисокиот степен.
7. Зборовите се подредени, така што првиот го дава најнискиот степен, а последниот највисокиот.
8. До Солун сенка ми држиш/ Леб им сакат по две фурни леба,И им сакат по бочка ракиа,И им сакат по две бочки вино / Со ѓердан ја запирува / Долна уста на гради му бие,горна уста в чело го удира.Глава има колку два тапана,очи има колку две паници,уста има колку мала врата,заби има четири декели,нозе има солунски диреци / Шчо се диплитдванаесет дипли,Во д’лжина дванаесет педи, / та си изби три илјад татари, отпушти си три синџира робје.
9. на: Вела (саканата) , песната, Елена, Бога
10.  

Тема 8: Епика

8.1

1. настан, дејство, фабула, сиже, нарација, опис, наратор, тема, лик, време, простор.
2. проза
3. епиха во стих и проза
4. расказ, новела, повест, роман
5. роман
6. раскажувач
7. со помош на глаголите ( оној што раскажува)
8. јазични (во кое лице е глаголот)
9. одговорот е индивидуален
10. настан, раскажувач, авторот, присутен, раскажувачот, сведок, глаголите, епски
11. раскажувачот
12. хронолошко, ретроспективно
13. Настан
14. фабула.
15. Многу
16. Ликовите
17. Низ целото дејство
18. Раскажувачот, самиот лик, друг лик.
19. Вметнати делови (писма, дневници)
20. Дијалог/монолог
21. Директен говор
22. Монолог
23. Историски, општествен, љубовен, семеен, психолошки, авантуристички, криминалистички, научно-популарен
24. Расказ

8.2

1. проза, ликови, дијалог, дополнителни појаснувања,
2. надворешни: дијалог, литературна творба, ликови
3. два
4. содржината
5. монолог и дијалог
6. дијалог
7. монолог
8. конфликт
9. експозиција, заплет, кулминација, перипетија, расплет
10. трагедија и комедија
11. драма
12. комичен настан
13. смеа
14. недостатоците на човекот, општеството, сплетка, недоразбирање
15. трагедија
16. драма со тажен (трагичен) крај
17. комедија
18. трагични
19. најчесто со смрт на главниот лик
20. тага, сочувстување
21. главниот лик
22. незнаење, недоразбирање, судбина
23. современа драма
24. обработува теми од секојдневниот живот на обичниот човек. Најчесто во неа се застапени ликови од различни општестевни слоеви и се проследува нивната психолошка состојба и нивните класни и општестевни односи. Драмското дејство во овие драми ги спојува комичното и трагичното, ги доближува посочувајќи дека трагичното и комичното не постојат како апсолутни спротивности во човековиот живот.
25. одговорот е индивидуален

8.3

1. животопис напишан од самиот писател или научник
2. субјективен
3. својот живот
4. преку раскажувањата и описите од авторот
5. дневник
6. 1л (јас-форма)
7. има елементи од двете

8.

9. ретроспективно
10. 1) вовед (предговор) од самиот автор, 2. дали да ги открие своите најдлабоки мисли и чувства на јавноста/народот, 3. во прво лице, 4. неговото потекло,податоци за местото и за датата на раѓање (единствено за годината има нерешителност, но не по негова вина) , за родителите, за смртта на таткото и за тешката положба на семејството. 5. дедо му и мајка му, 6. главна тема му е науката/учењето, што било особено голема и претсмртна желба на дедото на Григор: „Бев одвај четиригодишен, кога дедо ми достави еден грчки буквар по најстарата метода и ме изучи на имињата од буквите: алфа, вита и др. што ги распознав за неколку дена…Дедо ми беше очарован кога му читав“(38) , „На Григора се надевам; и ти да се надеваш…Дај ми клетва оти ќе го прашчаш на училиште“, 7. бедата и неуките даскали, 8. Ретроспективно, 9. најраното детство на авторот.

8.4 Дневник

1. дневник
2. нагласување на денот, месецот, годината на настаните
3. чувства и мисли поврзани со настанот
4. автобиографија
5. Приватни, лични белешки
6. одговорот е индивидуален
7. одговорот е индивидуален

Тема 9: Изразување и творење

9.1

1.За обраќање до институција заради сопствени потреби

2. Утврдена
3. Име и адреса на институцијата, наслов, податоци за поднесувачот, предмет содржина , место, датум и потпис
4. Кратко, јасно и прецизно
5. несогласување со решението донесено од страна на институцијата
6. строго утврдена композициска шема
7. деловни документи
8. одговорот е индивидуален
9. одговорот е индивидуален
10. одговорот е индивидуален

9.2

1. еден вид извештај
2. при засведочување на некој настан (состанок)
3. назначено лице од учесниците во настанот
4. она што се кажувало или се случувало
5. објективен, не зазема страна и не изнесува соспствено гледиште
6. за одржани состаноци
7. одговорот е индивидуален
8. одговорот е индивидуален
9. одговорот е индивидуален

9.3

1. јавно изложен текст од определено лице во говорна форма.
2. концепција за говор, текст, место, време, говорник, јавен настап (држење говор) , публика.
3. вовед, содржина, заклучок
4. во воведот
5. невербални елементи
6. говор на телото
7. глас, дикција, јасност, концизност во изложувањето на содржината
8. пренесување на став, порака кон публиката (поширока маса)
9. публиката
10. одговорот е индивидуален
11. одговорот е индивидуален

Тема 10: Медиумска култура

1. уметност преку која содржината се претставив преку слика, тон и говор
2. Движечки слики и звук
3. комуникација режисер- гледач
4. синопсис
5. стегнато изложување на содржината на идниот филм

7.предметот, содржината и сижето на филмот

8. сценарио
9. описи на физичките и психичките карактеристики на личностите кои се носители на филмското дејство
10. сценарист
11. идејата што треба да се оствари преку филмот
12. добар раскажувач, талент за забележување, помнење на ситуациите, гестовите, личностите, местата на настаните, пејзажите.
13. одговорот е индивидуален

Вид говор во филм

1. сликарството, книжевноста, музиката и театарот
2. говорот, глумата, музиката, звучните ефекти, маската, шминката и движењето на камерата.
3. говорот
4. дијалог, монолог, раскажување
5. јазикот ја дополнува сликата и содржината. Порака преку користење дијалект, социолект, фраза.

6. го дополнуваат кажаното и ја доловуваат сликата

7. одговорот е индивидуален
8. одговорот е индивидуален

9. главни и споредни

10. да ја донесе содржината на филмот
11. го надополнува главниот актер