Одговори на прашањата од Вежбанката по македонски јазик за 7 одделение

Овде можете да најдете одговори на прашањата од Вежбанката по македонски јазик за 7 одделение.

1.1

1. старословенски
2. 9 век
3. две
4. Глаголицата била создадена од Кирил Филозоф и имала вкупно 38 букви. Втората словенска азбука била создадена посдоцна и се викала кирилица и имала 44 букви. Браќата Кирил и Методиј преведувале црковни книги од грчки на старословенски јазик.
5. ограничена употреба (во црквата)
6. јазичните особености на различните препишувачи (словенски народи)
7. редакции, рецензии
8. 12 век
9. руска, чешка, српска
10. македонски говори
11. означила почетокот на развојот на мак јазик
12. традиционалност, мешање на носовките, замена на ертовите
13. со употреба на глаголицата

1.2

1. говорот што го зборуваат група луѓе територијално ограничени
2. поголема јазична единица во чиј состав влегуваат повеќе блиски дијалекти или говори
3. три

4.

5. врни се / се врати (источ. Наречје), чупе   /   девојче (бит/прилеп. говор), дека   /  каде (штип-ист. Говори), забазди   /   почна да шири , непријатна силна миризба, реа, загавка   /   почне да џвака, иминии   /   чевли, испули   /   изгледа, разгледа (зап. Наречје), иска   /   сака, искочи   /   излегува, јазбина   /  пештера, скривница, дувло, тајно место, јаска   /   јас, калерка   /   вид слива, калешвица   /  црноока жена, мумуруз   /  пченка, царевка, опул   /  поглед, пајпуз   /   денгуба, неработник, дембел, мрзливец, паспулавица   /  снегулка, пачавица   /  ногавица, дел од панталони, гаќи и сл, пеза   /  шега, подбив, пенџер   /  прозорец, предума   /   промисли, размисли, целувка   /  бакнеж, сетне   /   после, потоа, танур   /   тркалезна штица за месење леб или за ручање, тарун, трмка   /  улиште, кошница со пчели, убосник   /  убавец, убосница   /  убавица, убост   /  убавина, упази   /  забележи, цволи   /   `рти, никнува, чушка   /  слично на мешунка, пиперка, питулици   /   мекици, пањца   /   чинија, бунела   /   виљушка

2.1

1. Во македонскиот јазик има 31 глас и 31буква. Гласовите според изговорот се делат на самогласки и согласки. При образување на самогласките (вокалите) воздушната струја не наидува на пречки. Гласовите при чиј изговор воздушната струја наидува на пречки се викаат согласки (консонанти). Самогласки има 5 ( а, е, и, о, у), а останатите 26 се  согласки.
2. видот на пречката на патот на воздушната струјанпри изговор на согласките.
3. преградни, теснински и преградно-теснински
4. преградни
5. б, п, м, т, д, н, њ, к, г
6. теснински
7. с, з, ш, ж, в, ф, л, љ, ј, р, х
8. преградно-теснински
9. ќ, ѓ, ч, џ, ѕ, ц
10.  

11. табела (т, б)/ модел (м, д)/ штица (т)/ бетон (б, т)/гранка (г, н, к)
12. солза (с,л, з)/вошка (в, ш)/ животно (ж, в)/ слон (с)/ железо (ж, л, з)
13. ѓердан (ѓ)/рачка (ч)/ џуџе (џ)/ ѕвер (ѕ)/куќа (ќ)

2.2

1. а, е, и, о, у
2. има функција на самогласка
3. Кога е меѓу две согласки, на почетокот на зборот пред согласка и во состав на зборот со претставка што завршува на согласка
4. апостроф (’)
5. р-самогласка: крв, црв, ’рскавица, црква, прст, срце, прска,крвави, изрти.      р-согласка: крава, кромид, за’рѓа, кралица, краставица, проблем, круша, раскрсница, порта.
6. за’ржи, ‘рскавица, црква, безрбетник, срце, изрти, за’рти, р’жи, сржи, р’бет

2.3

1. солен, чешел, ограда, грклан, краставица
2. грабеш, орис, џеп, леп, снек, нош
3. се изговараат со безвучен парник
4. обезвучување
   1.  

5.

6. јастреп/б, кроф/в, греф/в, кафес/з, рит/д,

7. лист , праз, надеж, студ, еж, гулаб, кафез, брег, заб, грабеж, мраз, грев, кожув, праз, сакав, даб.

8. со членување

9. гревот/ крвта/ кровот/ џебот

2.4

1. Нагласувањето на одреден слог во зборот се нарекува _акцент_. Македонскиот акцент е __третосложен_. Динамиката на акцентот се добива од силината на гласовниот удар врз определен слог. Определеноста на акцентот означува дека зборовите се акцентираат__на точно определен слог_, т.е. на точно определено место. Повеќесложните зборови се акцентираат_на третиот_слог_ од крајот на зборот, _двосложните зборови_ на вториот слог од крајот на зборот, а едносложните зборови се акцентираат__на единствениот слог__. Со зголемувањето на зборот се __поместува__ и акцентот со цел да го задржи правилото на акцентирање.
2. трикатница , сончоглед, крвоток,           русокос, лекомислен, југоисток, црноок, земјоделец, знаменосец, коловозник, десетмина           , југозапад,  милосрдник, насамо, изгрејсонце
3. а) претпладне, б) Осумпати, в) крвотокот, г) кривопаланечко, д) староградските,  ѓ) сончоглед, е) источномакедонското, ж) старословенскиот, з) добредојдени, ѕ) кој-годе.
4. составени од два компонента
5. третосложното
6. десетмина, стотемина, петмина, стомина,  десеттемина, претпладне, насила,      двократно, петпати,  едноподруго
7. што-годе кој-годе три-четири     пет-шеснаесет
8. одговорот е индивидуален.
9. памтúвек, прáвоверец, злоупотрéба, пóклоник,         изгрéјсонце,   Сéедно,  набṕзина, земјодéлец , маскéнбал, прúморски,  брзозбóрко,  синолúчка морéпловство, машúновозач, рúболов.

2.5

1. еден, седум, четири, педесет, триесет и два, четириесет и четири, двесте и педесет, илјада и двесте, илјада, петстотини, дваесет и седум, илјада и четиристотини.
2. Прости броеви се броевите од еден до десет  и бројот 100.  Тие се акцентираат на _третиот, вториот и единствениот___ слог. Сложените броеви кои се поврзуваат со сврзникот и се акцентираат на__третиот___ слог. Акцентот секогаш е на сврзникот освен кај броевите кои го имаат бројот __4__. Составите од стотки се акцентираат на  десетките, а илјадите се акцентираат  на __илјада_____ .  Приближните броеви се изговараат со _еден__ акцент.
3. дваесет и четири, седумдесет и два, педесет и шест, двеста триесет и четири, сто и дваесет, тристапедесет, илјада двеста педесет и седум, пет-шест
4. дваесет и седум триесет и четири четириесет  и три, дваесет,  илјада седумдесет и три, сто триесет и седум, илјада и четиристотини

3.1

1. именка(јаболко), придавка (црвена), глагол (јаде), заменка (секој), број (три), прилог (летово), предлог (во), извик (леле), честица (ќе), сврзник (иако), модален збор (секако).
2.  

3. а) именки: слаткарница (женски род, еднина, неопределена)/ ден (машки род, еднина, неопределена), колачиња (среден род, множина, неопределена)

Придавки: старата (женски род, еднина, определена)/ секој (машки род, еднина), две (множина)

б) именки: лебеда  (машки род, множина, неопределена), брегот(машки род, еднина, определена), езерото (среден род, еднина, определена)

Број: три (множина)

Придавка: (секој)

в) заменки: таа (3 лице, женски род, еднина), него (3 лице, еднина)

4. именки: род, број, определеност

Придавки: род, број, определеност, степенување

Заменки: лице, род, број, определеност

Броеви: род, број, определеност

5. род, број, определеност
6. а) Иван му раскажа на Томе за големата настан од вчера.

б) Дедо на главана го носеше стариот сламена шешир.

в) Верверичките се многу интересни животни.

г) Ивана е сосетка на баба ми и моја најдобра другарка.

д) Баба ми секоја години оди во тој манастир.

ѓ) Со мајка ми го посетивме човекот што падна пред нашата куќа.

7. плетен џемпер, млада девојка, убаво дете, стар дедо, две јаболки, оние деца
8. именска група зборови
9. именки
10. одговорот е индивидуален

3.2

1. а) Иван (сопстена), вистината (апстрактна)

б) тетка (конкретна), Париз (сопстена)

в) верверичките (конкретна), животни (конкретна)

г) Ивана (сопстена), сосетка, другарка (апстрактни)

д) баба (конкретна), Катлановска Бања (сопстена)

ѓ) мајка (конкретна), салон (, мебел (збирна)

3. род, број, определеност
4. машки: ученик, лекар, Ивица, Бојан/ женски: книга, Маја, мисла/ среден: маче, корито, прасе.
5. природен: Ивица, Бојан, Маја, останатите граматички род.
6. (среден род).
7. маж, жена, дете/ кокошка, петел, пиле/ вол, крава, теле/ мачка, мачор, маче.
8. машки род: заби, учител, татко, судија, Јован, Јане, живот, сон.

Женски род: пролет, радост, сестра, Лиле, тетратка, Марија, надеж, почит,

Среден род: колено, море, езеро,  

9. еднинска
10. Во македонскиот јазик општите именки од машки род завршуваат на __согласка_, општите именки од женски род завршуваат на_самогласка_ општите именки од среден род завршуваат на -е и -о.
11. варот/варта, песокот/песокта, солот/солта, мовот/мовта, жарот/жарта, пепелот/пепелта.
12. колебање во родот
13. со членување или показна заменка
14. со категорија број
15. еднина/ сестри, болки, круши (множина)
16. велосипеди, пилиња, петли, војници, Миле и панталони (немаат множина)
17. Именките имаат 3 вида множина: обична, _избројана_ и _збирна_. _Обичната_ множина означува повеќе суштества и предмети, а не едно суштество или предмет. Избројаната _ множина означува два или повеќе предмети кои се поврзани со определено _бројно количество и се означува со _број_ или со зборот неколку. _Збирната_ множина означува целост што е составена од повеќе __ делови.

18.

19. обична множина: -и, -ови/ -еви, -иња; избројана: -а; збирна: -је/ -ја,-ишта.
20. утра, браќа, сеседи, ливади, молби, дворови, години, ѕвончиња, бебиња, јариња.
21. дена, прста, заба, града, клуча, сладоледа.
22. општите именки
23. машки род
24. листје, ливаѓе, дабје, краишта, жарје, дрвја, снопја, ридје, костење, крилја.
25. а) Мајка (еднина) ми за појадок (еднина) ни купи два ѓеврека.(избројана множина)

б) Ридиштата (еднина)  во нашиот крај(еднина)  се пусти.

в) Можевме да дојдеме пред три часа(избројана множина), но автобусот(еднина)  се расипа.

г) Лисјата (збирна мн.) од дрвјата (збирна) беа пожолтени и паднаа.

д) Неколку ученици (обична мн.) се доволни за да ја завршат задачата. (еднина)

ѓ) Другарите (обична мн) отидоа на одмор (еднина), само јас останав дома.

е) Во тие краишта (збирна множина) зимата(еднина)  е секогаш студена.

ж) Тој ги чекаше своите тојца внуци (обична мн.) кај дабјето.(збирна мн.)

з) Имам три книги (обична мн.) и два молива (избројана множина) во чантата. (еднина)

ѕ) Седум месеца (избројана множина) го посетував курсот (еднина) за брзо читање.

26. зебри/ брега /икони/ ридје / нивје/ авани/ мрежи / нокт / очила / имиња / желки /нокта/ атоми.

3.3

1. Глаголите се зборови што _означуваат дејство__ или состојба. Од глаголот го дознаваме

времето_ во кое се врши, се вршело или ќе се врши дејството. Во зависност од тоа глаголите се наоѓаат во _минато__, __сегашно___ и _идно__ време. Освен што го објаснуваат времето во кое се врши глаголското дејство, глаголите покажуваат и кое _лице  го врши дејството.

3. лице, време, број, ….
4. а) Ние (имаме) многу слики во дневната соба.

б) Јас половина час (чекам) пред базенот.

в) Татко ми вчера (купи)  праски и вие сите ги (изедовте).

г) Маре сега (тргна) да (оди)  на пазар за да (купи)_моркови за нашиот зајак.

д) Нашите другари не ни ги (вратиле) книгите од минатата година.

5. одговорот е индивидуален (учам/ учев/ ќе учам)
6. (траењето на дејството)
7. дејство што сеуште трае.
8. завршено дејство
9. глаголот да биде во 3лице еднина, сегашно време (да нема наставка)
10. несвршени глаголи: седи, плива, работевме, лета, сечеше, вртев, чекав

Свршени глаголи: испи, испрати, одрони, исчезна, пролета, долетаа, помина, разгледа

11. набра, смисли, дочека, напиша, остави, дојде, изгоре, бакна, врати, одговори, изми, легна, фати, слушна, врза, соши, скокна, најде, растера, замина.
12. закрепнува, мириса, копа, поаѓа, менува, бакнува, гори, наминува, паѓа, исчезнува, пие, остава, наоѓа, растерува, врзува, голта, чита, скока, прави, удира.
13. одговорот е индивидуален
14. несвршени/ свршени а) Стоев на врвот од една височинка и го гледав градот. б) Поминаа неколку мига пред да го добијам телефонскиот повик. в) Под стреата леткаат две врапчиња и неуморно го прават гнездото. г) Ветерот ги одрони последните лисја од стариот даб. д) Нетрпеливо одеше покрај прозорецот и долго се загледуваше во синото небо. ѓ) Другарите отидоа на одмор, само јас останав дома. е) Ги решивме сите задачи и сега ќе одиме в парк. ж) Ќе те прегрнам со обете раце кога ќе дојдеш кај мене. з) Чичко Јован ѝ испрати полна кошница јагоди за добредојде. ѕ) Тој ги запозна другарите со кои ќе настапува на натпреварот.
15. несвршени: размислувам, умирав, траеше, одбиваа, спиев/ останатите се свршени

3.4

1. означуваат некоја карактеристика на предметите, суштествата и појавите.
2. а) Стариот , б) шарената , в) голем сламен , г) градската / омилената, д) селскиот/ студена
3.  

5. одговорот е индивидуален (долго / пустинско лето)
6. а) Сламениот шешир го купив од _вашата продавница минатиот викенд.

б) На мојот велосипед можат да се стават пластичните  топки бидејќи ќе ни требаат за роденденската забава.

в) Долго седевме на дрвените столчиња и весело се потсетувавме на нашите детски палавштини.

г) Одамна го немаше посетено татковиот дом и тоа му причинуваше таква болка што му ги стегаше градите.

д) Волнениот шал што ми го плетеше мојата баба ми буди слатки спомени од моето детство.

7. степенување
8. позитив, компаратив и суперлатив
9. стар, постар, најстар / шарен, пошарен, најшарен / студена, постудена, најстудена/ Другите не се степенуваат.
10. описните
11. позитив
12. компаратив
13. суперлатив
14. по-/ нај-
15. поубава, поспособен, посладок, полесен, повисок, помила.
16. Најубава, најспособен, најсладок, најлесен, највисок, најмила.
17. највесел, најнечист, превисок, , пристар, поинаетчија
18. најубаво, најслатко и највкусно мрсната зелената

3.5

1. менливи
2. менливи
3. двајца, едниот, три, осум, два-три, една, еден, четириесет, седум-осум,  дваесетина
4. род, број, определеност
5. род, број, определеност
6. еднина бр. 1, останатите множина
7. а), г),д)
8. заменска
9. еден, една, едно/ едни

Два, две, две

10. петте, десетте, деветнаесетте, сто триесет и трите
11. деветте круши, седумте куќи
12. бројот
13. дваесет, илјада, двајца, стомина, десет, дванаесетмина, две илјади триста дваесет и пет
14. а) шест дена, б) три брата, в) сто литри, две чоколади, дваесет и три ученика.
15. двајца, четворица, седуммина, дванаесетмина, седумдесет и двајца, дваесет и деветмина
16. –ица, -ина, -мина
17. стотина, три-четириесет, десетина, петнаесетина, околу илјада
18. педесетина, дваесетина, десетина, околу дванаесет/ дванаесетина, осум-девет, шеснаесетина

4.1

1. подмет и прирок
2. прирок
3. а) решаваше, б) освоија, в) носеше, г) ветив /ќе бидам, д) Планинаревме.
4. а) ќе решиме, б) отидовме, в) зборуваше, г)ќе направи, д)обравме
5. а) правеше, б) сакам, в) се зборуваше, г) доби, д) продадовме, ѓ) гледаше, е) ќе се јавам, ж) мислеа/ успеав да стигнам, з) зеде / остави, ѕ) стоеше
6. а) грми, б) игра, в) вози, г) сака, д) зачуди, ѓ) Изгуби, е) напиша, ж) размислуваме, з) седи, ѕ) Ѕвони
7. се подготвив, не интересираше, зинаа, не се доберам, не гребам, Знаев, ќе почнат да измислуваат, везат, текна, се вратам, речам, молам, не се занесувате, се лутам, ќе се искомплексирам, нема, не можете да купите, се расправаме.

4.2

1. предмет
2. што? Кого ? кому?
3. а) куќичка , б) писмо, в) Илија, г) во него, д) најубава пита, ѓ) црвени чевли, е) голем камен, ж) Калина, з) разнобојни цвеќиња, ѕ) приказни.
4. одговорот е индивидуален (Секое лето одам кај баба ми на село. Tаа рано наутро го мете дворот, а потоа им става храна на кокошките.)
5. одговорот е индивидуален (Секој понеделник во училиште јадеме питулици)
6. еден арслан, со јажиња, синџири, јажето
7. подмет: Родителите, самиот тој, Прирок: сакал да изигрува, прокоцкал и испил, умреле, исчезнал, се вратил, станал, Предмет: голем господин, целиот имот, од тага, со речиси возрасно момче, син му, Тобијас, , столар

4.3

1. Деловите во реченицата што го појаснуваат подметот или некој друг дел (додаток) се викаат атрибути. Атрибутите најчесто се придавки, заменки, броеви, а поретко и именки. Родот и бројот на атрибутите зависи од родот и бројот на именките на кои се однесуваат. Атрибутот не може да стои самостојно и се смета за второстепен реченичен член.
2. а) мека, б) Еден стар морската, в) Минатиот старите, г) прекрасна, д) сламената, ѓ) мали, е) преголема, ж) минатогодишниот, з) густата, ѕ) големата
3. а) Полињата се полни со златно жито. б) Такви дебели книги тој не сака да чита. в) Првите денови од распустот беа интересни. г) Двете децата од нашата улица заминаа дома. д) Оваа ноќ се слушаше гласна музика. ѓ) Зедов парче леб од масата. е) Секој ден одиме на прошетка во паркот. ж) Не можам да изедам повеќе од едно парче лубеница. з) Малата Горде сака да оди со тие чевли. ѕ) Вчера купив шарени балони кои требаше да ги однесам на роденденската забава.
4. а) Прочитав добра книга за викендов. /б)На патот стоеше еден камион натоварен со буриња./в)Го добивме писмото пратено од училиштето./г)На масата стоеше кутијата излепена со хартија./д)Ќе ја разгледаме секоја можност за посета на градината./ѓ)Ивана имаше тажна насмевка откако ја доби оценката./е) Утре ќе дошла баба Милка на гости./ж)Наставникот Миле ќе не носи во театар./ з)Татко ми ми донесе тетратка со тврди корици./ ѕ) За една недела потрошив три молива.

5.1

4. 4. 1. Зборот може да има едно или повеќе значења. Различните значења на зборот се наоѓаат во смисловната поврзаност меѓу себе, а најмногу се забележуваат во реченица, во допир со други зборови. Според значенските врски се изделуваат неколку типови _лексичко значење. Синоними се зборови што имаат различна форма, но со исто значење. Зборовите што имаат спротивно значење се нарекуваат антоними, а тие зборови што се блиски по изговор и пишување, но различни по значење се нарекуваат пароними. Зборовите со иста форма, но различно значење се хомоними.
      2. космос – вселена, бавно- полека, цел- намера, лут- гневен, чевли- обувки, создавач- креатор, зборува- вели, чист – неизвалкан, бубачки- инсекти, виножито-божилак.
      3. каже-рече, зборува, вели, автор-создавач, креатор, творец, создател, бавно-полека, гневен, тромо, лут-јадосан, гневен, изнервиран, темен-мрачен, неосветлен црн.
      4. одговорот е индивудуален (коса-на глава/ за косење трева)
      5. убаво-грдо, мудро-глупаво, радост-тага, ден-ноќ, сон-јаве, болест-здравје, тивко-гласно, умно-неумно, диво-питомо, милост-немилост.
      6. а) лесна, б) ладен, в) тивок, г) мала, д)многу
      7. чувствителност- бесчувствителност, болно- безболно, морал- неморал, среќа- тага, мал- голем, тежок- лесен, чесен-нечесен, добро- лошо, густо- ретко, бавен- брз
      8. натпис- напис, обред- одред, метален- ментален, нервен- нервозен, болка- Борка, извор- избор, констатација-консултација, суша-слуша, лоз- воз
      9. одговорот е индивудуален

5.2

4. 4. 1. новосоздадени зборови кои сеуште не навлегле доволно во активниот речник.
      2. промени во животот, нови пронајдоци (откритија), развој на професиите,
      3. а) видеото, б мотел, в) Компјутерот пролонгирам инсталирањето, г) пајак, д) портал, ѓ) џогираме, е) „Фејбук“, ж) лајкови, з) функција актуелната, ѕ) џогер

4. 4. 4. одговорот е индивудуален (таблет, лајкување)
      5. одговорот е индивудуален
      6. веб-портал, лаптоп…
      7. злогрдо, горкорек, недорек, завардарен, превардарен, подвардарен                                            

6.1

4. 4. 1. дели, разделува
      2. . , ? ! ; : … () – „“ ‘ ‘(полунаводници)
      3. Правопис на македонскиот јазик
      4. помагаат за читливост на текстот
      5. . : () … –
      6. апостроф, ѕвездичка, надреден знак.

6.2

4. 4. 1. цртичка
      2. цртичка
      3. црта
      4. Заокружи го точниот одговор.

4. 5. а) Неговата мајка пристигна- весела и насмеана како секогаш- пред да ја донесат тортата.               б) Таа – девојката на Иво – не знаеше што се случува.               в) Дојдете порано на состанокот- им рече Марија.               г) Јас сум нова во одделението. – рече таа. – Може ли да влезам?               д) Погледнете го знакот – забрането пушење!               ѓ) Љубовта-вечна инспирација за поетите.               е) Наместо на летување – на скијање отидоа.           ж) Купила билети за театар – но не и за мене. з)Имаш две можности-одиш или не.               ѕ) Колку минути доцневте?- ги праша. –Се надевам не повеќе од десет.
   6. а) Нашиот дрес е жолто-зелен.             б) Црно-белите фотографии се веќе минато. в) Таа немаше повеќе од пет-шеснаесет години. г)Нашето уќилиште ја прослави 50 -годишнината од основањето.     д) Зборот јагода на слогови се дели: ја-го-да    ѓ) Денес го купив најновиот македонско-англиски речик.                  е) Вчера се запознав со д-р Ана Спасовска- Георгиева.     ж) Сумата уплати ја на оваа жиро-сметка.     з) Јас живеам во населбата Методија Андонов -Ченто.
   7. а) На вратата пишуваше: работно време: понеделник-петок, 9-19 часот.             б) на патот Маврово – Дебар забрането е возење на камиони со приколки. в)Патот Скопје- Белград е подолг од 400 километри.              г) Изненадува твојата амбиција-петка на крајот на годината!.      д) Возот одеше на релација Солун-Скопје-Белград секој петок.                   ѓ) Натпреварот Вардар-Гер заврши со резултат 29:26.
   8. а) Кочо Рацин (1809-1943) е основоположник на современата македонска поезија.                б) Македонските производи (ајвар, галичко сирење и тетовско гравче) се продаваат на европските пазари.                   в) Ирена (мојата наставничка) ја сретбнав после многу години. г)Тргнал наваму (значи ќе стигне), но не ги земал книгите за учење.              д) Ќе дојдете повторно кај нас? –Со задоволство (со широка насмевка).              ѓ) СИМОН (Станува. Го зема шишето. Се глеɡаат.): Не можам. Не тебе. АНЃЕЛЕ: Алал вера. (Пауза. Му ја поɡава сообраќајната ɡозвола. Благоја ја зема. Пауза.) е) Наместо на летување на скијање отидоа.                  ж) Тој (?) ти го кажа тоа?                  з) Гостите имаат можност ɡа изберат соба со поглеɡ. (Во термините што не влегуваат во главната сезона.)
   9. а) Самогласно р има во зборовите: р’бет, р’ж, за’ржи.              б) Господинот В’ чков го запознав на состанокот.                в) Стиховите: ɡал’ граɡ полињата житороɡни ги беше фатил се од поемата „Сердарот“ од Г. Прличев.                г) Нашата куќа се наоѓање во Галичник*               д) Истражувањата беа на езерото Ладога* во Русија

7. Литература

7.1.  Лирика

1. Литературен род со кој се изразуваат чувства
2. емотивност, субјективност, краткост, стих
3. стих
4. лирски субјект (лирско јас)
5. (поетски)
6. народна и авторска
7. 1) авторска/ народна лирика, 2) стих, 3) има/ нема строфи, 4) авторска/ народна, 5)А-К. Миладинов/Б-непознат автор, 6) Б, 7. А, 8) љубовни, 9) на Бисера, 10)
8. анонимно, усно, фолклорно творештво
9. одговорот е индивидуален (народно творештво: непознат автор, се пренесува од колено на колено, усна традиција, отсликува животот на народот….)
10. заеднички особености: напишани во стих, изразуваат чувства, најчесто куси

7.2 Мотивска класификација

1. Најмала тематска целина која не може да се разложува
2. За што се пее (зборува) во песната?
3. Пролетна мечта: 1) љубов, 2. Љубовна, 5) како пролет / Пејзаж: 1) палмите крај брегот 2)описна, 6) море, 7) љубовни, а) љубов кон саканата/ општо за љубовта, б) не.
4. 1) реката Вардар 2) историјата на народот 3) патриотска, 4) 2 строфа, 5) 3 строфа, 8) Македонецот, 9) на слобода, 10. Последните 3 строфи/ 1) мрзливата жена, 2)мрзеливоста на жената, 3) хумористична, 4) од 2 до 12 стих, 5) во планината, 6) 16-18 стих, 7) првиот дел од песната 8) Често куќа метеше/ На трети ден, на петти ден…
5. љубовни, пејзажни (описни), патриотски, хумористични….
6.  

7. љубовните
8. Индивидуата и нејзините недостатоци
9. мрзеливоста
10. (описна лирика)
11. (описна лирика)
12. патриотска
13. кон саканиот, родителите, блиските
14. одговорот е индивудуален

7.3

1. (составот, градбата на текстот)
2. Стих
3. Строфи
4. Белина
5. Нестрофични (песна без строфи)
6. строфична
7. моностих
8. дистих
9. тристих
10. катрен.
11. 1) љубовни, 2) Елено, моме Елено, 3) 1 лице, 4) лирскиот субјект, 5) От’ болен лежа, ќе умра/ Од тешка болест неверна,/ Со да куршуми удрено 6) љубовна, 7) 11 стиха, 8) астрофична, 9) народна

1) 5 строфи, 2) дистих, 3) палавите деца, 4) хумористична, 5) шеговитост, 7) 3 лице, 8) ироничен, 9) 4 катренски строфи и  1 дистих.

7.4

1. повторување на слоговите од зборовите на крајот на два или повеќе стихови.
2. машка, женска, дактилска
3. последните
4. машка
5. женска
6. дактилска
7. да се акцентира
8. 1) 3 строфи, 2) 8 стиха, 3) деветерец, 4) дактилска, 5) женска, 6) анафора
9. машка, женска, дактилска
10. а) дактилска/ машка, б) женска, в) дактилска, г) дактилска

7.5

1) збогатување на експресивност и создава  поинаква смисла

2) стилска фигура преку која се образува со имитирање на звуци од природата, Така се добива звучно боење на предметите кое не мора да биде со класично имитирање на звуците туку тие звуци можат да се вметнат во самите зборови од стиховите.

3) компарција

4) пренесување на значењето од еден збор на друг по принцип на сличност меѓу поимите што се означуваат со нив и затоа се нарекува  скратена споредба. 

5) како, ко, налик на, сличен на, личи, прилега, потсетува

6) како

7) камен, мене, гумена, десет

8) ко

9) налик на, сличен на, личи, прилега, потсетува

10) одговорот е индивудуален

11) И ко цвеќе ме венеит/ трепкаат ко поздрав од твоите очи/ Негде крај рекичка плитка, сличен на голема чалма/ Зборовите гламјосале, ко мртви врани/ ко божем гневен, ранет волк/ како срцето таа е пуста.

12)

13. тире
14.  

15. ономатопеја
16. така-тик, тика-так-/ Дорефасула-Касуа-Муба; Бугугу-Руга; Ругугу-Буга/ автара-бавтара      бавтара-тавтара-/ Поглаварите, краварите, козарите

7.6

1. Нижењето на настаните во времето. Причинско-последичните настани ги подредува читателот.
2. временски/ причинско-последичен редослед
3. Катја се сели од Минхен во Скопје./ го напушта училиштето/ …..
4. настаните во фабулата ги подредува читателот.
5. она за што се зборува во епската творба (предметот на обработка)
6. За што се зборува во текстот?
7. основната мисла присутна во творбата
8. со идејата
9. во сите делови (низ целиот текст)
10. 1. Фабулата, 2. еден, 3. 3 лице, 4. како сведок, 5. Сонцето и неговата желба за женење,
11. индивидуален одговор, 7. 8. Со цртичка, 9. Сонцето и ѕвездата Вечерница, 10. Хронолошко (настаните се редат по редослед), 11. Драма (дијалогот), 12. Убава,со долги светливи коси, со долго опавче, 13. 3, 14. Сонцето, ѕвездата Вечерница, кометите,

7.7

1. Текстот кој раскажува настани секогаш има раскажувач кој се наоѓа во текстот. Раскажувачот е измислен од авторот, но тој не се изедначува со него. Раскажувачот е гласот во текстот кој кажува сè за настаните и ликовите. Тој може да има име, да претставува човек, животно или предмет. Раскажувачот може да раскажува во 1 и 3 л, како сведок на настаните кои ги опишува или дека тие нему му се раскажани. Лицето на раскажувачот се определува преку глаголите во текстот. Сезнаечки раскажувач е оној кој знае сè за ликовите и настаните кои ги опишува.
2. А. Лик-раскажувач Б. Сезнаечки раскажувач В. Сезнаечки раскажувач 
3. А. Учесник во настаните Б. Настаните му се раскажани В. Не учествува во настаните, но се знае
4. А. дете Б. Не знаеме В.нема податоци
5. А-1 лице ( се качив), Б-3 лице (сакал да се ожени), В-3лице (поминаа)
6. В
7. В
8. преку глаголите
9. лицето на глаголот
10. одговорот е индивудуален

7.8

1. митови
2. појаснување на прапочетокот на светот, објаснување за опкружувањето (природните појави, светот)
3. митови за настанокот на живиот свет во природата,

• митови за настанокот на небесните тела (сонцето, месечината, ѕвездите),
• митови за настанокот на космосот (светот создаден од еден бог),
• митови за настанокот на ритуалите,
• митови за крајот на светот и др.

4. усно
5. со научните вистини (кога го изгубиле световниот карактер)
6. старогрчка, староримска, сумерска, хебрејска…
7. 1) создавањето на цветот, 2) Нарцис 3) трупот се претсворил во цвет, 4) Нарцис, Ехо, 5) самобендисаноста
8. 1) маките на луѓето доделени од боговите, 2) појавата на духовните состојби кај луѓето, 3) Пандора, Прометеј, Епиметеј, 4), 5) позитивни/негативни, 6) Античка Грција, 7) врховен бог, 8) старогрчка литература

11. народната литература

12. Приказни со фантастични елементи во кои личностите и случките за кои се раскажува се земени од историјата.

13. Фантастични елементи, Тема:природата, животни, растенија, чудесни религиозни митолошки елементи.

14. Реалистични приказни за историски настани, личности и места.

15. Потекло на имиња на реки и места, историзација, локализација.

16.1) Создавањето на светот 2) Ја фатил Земјата со обете раце… 3) Земја, Сонце, Месечина/ 1) Изградба на манастирите 2) Нема 3) Ѕидарите, градењето, црквите, птиците…

а) првиот б) вториот в) првиот г) вториот д) првиот ѓ) вториот 

7.9

1. 1) Дијалошка форма, ликови, форма-проза 2) 2 3) Иродијада 4) директен говор 5) 6) раѓањето на Исус
2. надворешни одлики: дијалог, директен говор, појаснување на простор и време, ликови внатрешни одлики: изведба на сцена, литературна творба, монолог, дејство,
3. Содржината на настанот (фабулата)
4. Дијалог/монолог
5. Дијалог
6. Монолог
7. Конфликт
8. Експозиција, заплет, кулминација, перипетија и расплет
9. Комедија и трагедија

7.10 Комедија

1. драма

2. негативните појави кај поединецот или општеството

3. создаваат потсмев.
4. Карактерот на ликовите, сплетки, интриги, конверзацијата
5. трагедија
6. 1) мажењето на Ленче 2) ликот на Досе 4) Трајко, Мирса, Велика 5) Трајко и Мирса 6) патријахален 7) дека ја крие љубовта на Ленче 8) парите 9)потценувачки
7. 1) Присилното кумство 2) Карактерот на Теодос 3) Случка (интрига) 4) Арсо, Теодос, циганите 5) Теодос, Поцко, Ампо и Цонка 6) Потценувачки, се гнаси 7) обичај 8) Арсо   9) Вообразен, скржав, не ги цени луѓето, чорбаџија… 10) Итар, сплеткар

7.11 Трагедија

1. драмски текст што завршува со трагичен крај
2. комедијата
3. трагични
4. со смрт
5. (тага,жал, страв)
6. главниот лик
7. Незнаење, судбина
8. 1) Родители на печалбар 2) Ангеле, Митре, Мара 3) Алчност 4) Митре 5) не знае Митре си поигрува со судбината Ангеле 6) Убива крадец 7) Мара 8) Трагично
9. 1) свадба 2) Позитивни и негативни 3) Осман бег 4) Цвета, Дуко и Осман Бег 5) Убиство на денот на свадба 6) Да ја земе повторно Цвета 7) Цвета 8) Осман Бег 10) Современа драма 11) Современ секојдневен начин на живеење, говор, актуелна проблематика

 7.12 Радиодрама

1. Радио драмата е уметничка форма во која се изведуваат приказни или драмски текстови што се емитуваат на радио. 
2. Изведба на радио, нема визуелизација,содржината се доловува само преку говорниот сегмент
3. Карактерот на ликот
4. добро изградени ликови со издвоени каракрактерни црти
5. Не ги гледа, ги замислува
6. според возраста на публиката

8.1

1. јазикот 2. двајца 3. многу 4. Искажување на двајца кои ги менуваат улогите 5.молам/повелете 6. Госпоѓо/господине 7. Обраќање до луѓе во роднински/пријателски врски 8. Извини/извинете и благодарам 

8.2

 3. Раскажување: раскажувачот е сведок на настаните, во 1 лице раскажува.  7. Хронолошко, 8. А-сведок/ Б- не е засведочено дејството, 9. Глаголското време, 10. А-…..Б-лик раскажувач, 

8.3

3. Лик, ден, училишна зграда, 

8.4

1. (вест)
2. (кој? Каде? кога?што?како?/ зошто?)
3. Неутрален
4. Одговорот е индивидуален
5. Одговорот е индивидуален
6. Одговорот е индивидуален
7. Насловот треба да соодветствува со содржината и да привлекува внимание за да биде веста прочитана.
8. известува за настан , кус по обем, информативен карактер……
9. текст со кој се известува јавноста
10. Треба да се случат
11. јасно и концизно за да можат сите да го разберат
12. до поширок круг луѓе, кои треба да бидат известени за некој настан или нешто друго што ќе се случува во блиска иднина.
13. Ве информираме или Ве известуваме.
14. Одговорот е индивидуален
15. Одговорот е индивидуален

Пример: С О О П Ш Т Е Н И Е ЕВН – Скопје ги известува жителите на населбата Радишани дека на 30.05.2010 година , во периодот од 08:00 до 17:00 часот ќе има прекин во напојувањето со електрична енергија поради замена на старите механички броила со нови дигитални уреди. Раководител на ЕВН – Скопје Петко Петковски

Рок – гимназијада во МКЦ Вечерва со почеток во 20 часот во холот на МКЦ ќе се одржи првата Рок – гимназијада на која ќе учествуваат 15 училишни бендови. Секој бенд ќе изведе по три песни од познати рок-пејачи. Гимназијадата има натпреварувачки карактер, а победничкиот бенд ќе добие можност да сними песна и видео запис. Победникот ќе биде избран по пат на тајно гласање на публиката. Гимназијадата е во организација на Унијата на средношколци и градот Скопје. Организаторите најавуваат дека планираат оваа манифестација да прерасне во традиција. Влезот е слободен.

16. Со веста информирате за настан кој се случил или ќе се случи.

9. Медиумска култура
10. филмска
11. Движечки слики и звук медиумите?
12. комуникација режисер- гледач
13. Раскажување приказни и учење нови идеи.
14. Забавни, уметнички, просветни, рекламни, информативни, научно-популарни
15. Историски, фантастични, авантуристички, детски, психолошки, љубовни, криминалистички
16. Анимиран
17. Цртан, куклен, филм со силуети, филм со предмети, колаж филм и др.
18. Цртежи, боја и ритам
19. Документарен
20. Документи како докази
21. Вистинити
22. Секојдневни, историски, културни, спортски, научни
23. научни инфорации
24. Одговорот е индивидуален
25. Одговорот е индивидуален

9.2

1. Комуникација:писател-читател
2. Електронски и печатени

3.

4. пасус, глава/поглавје, арапски/римски, наслови,  читателите, текст, предговор, поговор